به نقل از «فارس»

گذری بر 4 کاروانسرای ثبت جهانی شده خراسان‌جنوبی

تاریخ انتشار: ۲۷ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۰۱۹۹۸

خبرگزاری فارس- خراسان جنوبی،  از این دیار دیرینه‌ های کهن ایران زمین تا کنون ۵ اثر مرزهای ایران را در نوردیده و در فهرست آثار جهانی جای گرفته است و اکنون با ثبت جهانی ۴ کاروانسرا خراسان جنوبی در فهرست آثار جهانی، تعداد آثار آن به ۹ اثر رسید.

آثار تاریخی و طبیعی خراسان‌جنوبی که در فهرست میراث جهانی طی سال‌های اخیر به ثبت رسیده شامل «باغ و عمارت اکبریه بیرجند»، «قنات بلده فردوس»، «بیابان لوت» و «روستای حوله بافی خراشاد» و «ژئوپارک طبس» به عنوان سومین ژئوپارک ایران است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

قنات بلده فردوس و بیابان لوت (مشترک بین استان‌های خراسان جنوبی، کرمان و سیستان و بلوچستان) سال ۱۳۹۵ در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفتند و براساس اعلام شورای جهانی صنایع دستی سال ۱۳۹۷ روستای خراشاد شهرستان بیرجند به عنوان روستای جهانی توبافی (حوله بافی) معرفی شد.

از میان ۲۳ کاروانسرای خراسان جنوبی که ثبت ملی شده، کاروانسراهای سرایان، ده محمد، خان و چهل پایه شهرستان طبس روز گذشته در چهل و پنجمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو که در ریاض عربستان برگزار شد در فهرست آثار جهانی به ثبت رسید.

از این چهار کارونسرای ثبت شده در فهرست آثار جهانی سه کاروانسرا مربوط به شهرستان طبس است.

کاروانسرای چهل پایه مامنی برای مسافران

رباط چهل پایه در جنوبی‌ترین منطقه شهرستان طبس و نزدیکی روستای نایبند (بخش دیهوک) و در مسیر جاده دیهوک به راور قرار دارد.

کاروانسرای چهل پایه در درون دره‌ای به همین نام و در کنار چاه آبی قرار دارد که به آن جذابیت خاصی داده است.

 این نام از ستون‌های سنگی راهنما در مسیر گرفته شده که تعداد قابل توجهی هستند و شاید ابتدا تعداد این ستون‌ها ۴۰ مورد بوده است.

 زیارت‌کنندگان استان‌های جنوبی ایران که به زیارت بارگاه مطهر امام رضا (ع) در مشهد می‌رفتند از کاروانسرای چهل‌ پایه می‌گذشتند.

کاروانسرای چهل پایه مربوط به دوره قاجاریه است واین کاروانسرا شامل هشتی ورودی، حیاط، بارانداز یا شترخان و حجره‌هایی در اطراف حیاط شاه‌نشین همچنین چهار برج در نمای بیرونی است.

 در مجاورت بنا فضاهای با ارزش دیگری مانند حوض انبار، پایاب، آب انبار، مردخانه و برج نگهبانی است که هر یک دارای ویژگی‌های معماری و تاریخی هستند.

چشم‌نوازی بادگیرها کاروانسرای خان

 کاروانسرای خان نیز در شهرستان طبس است که تزئینات آجری و بادگیر این بنا بسیار زیبا و چشم‌نواز است.

کاروانسرای خان مربوط به دوره قاجاریه است و در مسیر جاده قبلی طبس به یزد قرار دارد. 

 این اثر تاریخی شامل هشتی ورودی، حیاط، اصطبل و حجره‌هایی در اطراف حیاط شاه‌نشین همچنین بادگیر است.

در مجاورت بنا فضاهای باارزش دیگری مانند حوض انبار و قلعه مربوط به دوره صفوی قرار دارد.

کاروانسرای ده محمد با طاق‌نماهای دلنواز

کاروانسرای ده‌ محمد نیز که مربوط به دوره قاجاریه است در مسیر طبس به بشرویه قرار دارد و این اثر تاریخی شامل هشتی ورودی، حیاط، اصطبل و حجره‌هایی در اطراف حیاط، شاه‌نشین همچنین چهار برج است.

طاق‌نماهایی در بیرون بنا نیز ساخته شده و مصالح اصلی به‌کار رفته در بنا سنگ و آجر است. 

همچنین در مجاورت بنا و در ضلع غربی آن آب‌انباری ساخته شده است.

قدمت ۴۰۰ ساله کتیبه کاروانسرای سرایان

کاروانسرای سرایان که مربوط به دوره صفویه است و در بافت تاریخی شهر سرایان قرار دارد.

این کاروانسرا شامل هشتی ورودی، حیاط، یک اصطبل (شترخان) و حجره‌هایی در داخل و جداره بیرونی بنا، در چوبی و ایوان است.

 کاروانسرا در مجموعه تاریخی شامل مسجد دوره صفوی، حمام با سنگ کتیبه به تاریخ ۹۵۱ هجری قمری، آب انبار با کتیبه به تاریخ ۱۰۷۸ هجری قمری و بازار قدیمی شهر می‌شود.

ساخت کاروانسراها به عنوان آثار منحصر به‌فرد معماری، یادآور نیاکان هوشمند و هنرمند ماست که در جای جای این سرزمین پهناور ایران قرار گرفته‌اند و از جاذبه‌های گردشگری به‌ویژه برای گردشگران خارجی به شمار می‌روند.

کاروانسراها برای استراحت کاروان‌ها و مسافرانی ساخته شدند که در راه‌های باستانی و تاریخی رفت و آمد داشتند همچنین این بناها نقش مهمی در مبادلات اقتصادی و فرهنگی بین کشورها و تمدن‌های کهن ایفا ‌کردند.

اغلب کاروانسراها در استان کویری خراسان جنوبی را می‌توان به صورت بنایی با ایوان‌ها، حیاط مرکزی، ایوانچه‌هایی بر گرد حیاط، تالارهای چهار گوشه حیاط و اتاق‌هایی در پس ایوانچه‌ها تصور کرد که به خوبی نیاز کاروان‌ها را در مدت استراحت موقت فراهم کرده است.

ششمین اثر در انتظار ثبت جهانی هم آسبادهای خراسان جنوبی است و تاکنون ۲۹۶ سنگ آسباد (آسیاب بادی) در این استان شناسایی شده است.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: ثبت جهانی 4 کاروانسرای خراسان جنوبی چهل پایه ده محمد فهرست آثار جهانی کاروانسرای چهل حجره هایی مربوط به دوره خراسان جنوبی شهرستان طبس چهل پایه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۰۱۹۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تصویب سند توسعه دانش بنیان خراسان جنوبی

حمید جهانشاهی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: سند توسعه دانش بنیان خراسان جنوبی امروز در نخستین جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان در سال جاری مصوب شد.

وی افزود: این مطالعه با رویکرد ارتقای زیست بوم کارآفرینی نوآوری و فناوری خراسان جنوبی جلب مشارکت ذینفعان کلیدی و برگزاری بیش از ۴۰ جلسه کارشناسی تدوین شده است.

رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خراسان جنوبی گفت: این سند در استان با همکاری سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی دانشگاه‌ها نهادها ستگاه‌های اجرایی و بخش خصوصی تدوین شده و در این فرآیند تلاش شده مشارکت نمایندگان و تمام گروه‌های ذی نفع جلب شود و در مجموع دعوت از ۹ لایه و ۳۲ بازیگر اصلی زیست بوم صورت گرفته است.

رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی خراسان جنوبی افزود: در تدوین سند توسعه دانش بنیان خراسان جنوبی فرادست نظیر مطالعات طرح آمایش سرزمینی خراسان جنوبی بررسی و مورد بهره برداری قرار گرفته‌اند.

جهانشاهی تاکید کرد: بر اساس این سند مهم‌ترین ارزش‌های توسعه دانش بنیان استان توجه به اقتدار آفرینی علم و دانش، توجه به امنیت و انسجام ملی، توجه به فرهنگ اسلامی ایرانی و بومی، سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی، خلاقیت، نوآوری و فناوری علمی، ثروت آفرینی، افزایش رفاه عمومی و افزایش اشتغال به ویژه برای دانش آموختگان دانشگاهی، عدالت محوری در دستیابی با فرصت‌های برابر دانش پایه برای افراد، شرکت‌ها و نهادها، صیانت از محیط زیست، منابع انرژی و آب مبتنی بر حکمرانی دانش و توجه به مزیت‌های نسبی استان همچون توسعه ظرفیت‌های کشاورزی، معدن، مرز و غیره خواهد بود.

به گفته رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان در این سند ۱۲ هدف بنیادین تدوین شده که عبارتند از توسعه فرهنگ کارآفرینی دانش پایه، بهبود محیط کسب و کار دانش بنیان، تحقق توسعه اقتصادی مبتنی بر دانش پایدار، فراگیر و عادلانه به نفع همه اقشار جامعه، توسعه سرمایه انسانی، آموزش و مهارت برای پاسخگویی به نیازهای اقتصاد دانش بنیان، توسعه زیرساخت و توزیع خدمات دانش بنیان و تقویت زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در سطح استان مبتنی بر آمایش سرزمینی، ارتقای بهره وری و حفاظت از منابع استان با استفاده از نوآوری و فناوری‌های دانش بنیان، تقویت نقش نهاد علم، دانش نوآوری و فناوری در تکمیل زنجیره ارزش استان، شبکه سازی نوآوری، فناوری و کارآفرینی برای توسعه زیست بوم، توسعه بهره برداری از فناوری‌های نوین، توسعه فناوری‌های پرچم دار به منظور رشد و رقابت پذیری اقتصاد منطقه‌ای، تقویت بنیان‌های پژوهش در زیست بوم نوآوری، فناوری و کارآفرینی استان و ارتقای سطح سلامت و بهداشت استان با گسترش خدمات و محصولات دانش بنیان است.

کد خبر 6087044